İstanbul, kültür metropolü olma yolunda hızla ilerliyor

İstanbul için sanat ve kültür vakti! İstanbul’un tarihi meydanları, terk edilmiş endüstri miras alanları, unutulmuş değersizleşmiş kültür varlıkları İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından tek tek hayata döndürülüyor. Binlerce etkinliğin düzenlendiği kadim şehir, sanat ve kültür metropolü olma yolunda sağlam ve emin adımlarla ilerliyor

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, son beş yılda şehri kültür sanat alanında önemli bir merkez haline getirmek için büyük adımlar attı. Daha önceki yerel yönetimlerin görmezden geldiği şehrin kültür miraslarını tek tek yenilemeye başladı. İlk kez 2019 yılında şehrin kültür metropolü olması için adımlar atan İBB Kültür Dairesi Başkanlığı ve İBB Miras bugüne kadar tam 943 miras alanını korumaya aldı. Ayrıca kamuya ait yapıları yeniden halka açtı. Hatta ihmal edilmiş özel mülkleri de tüm İstanbulluların kullanabileceği yapı haline getirdi. İBB tarafından yenilenen ve kültür sanat merkezi olarak şehre kazandırılan mekânlar arasında Yerebatan Sarnıcı, Feshane, Botter Apartmanı, Çubuklu Silolar, Haliç Tesanesi, Bulgur Palas, Metrohan, Taş Mektep, Baruthane, Cendere Sanat ve Müze Gazhane bulunuyor.

İBB Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı, ilk çalışmalarına Müze Gazhane ile başladı. İstanbul’da dönemin önemli endüstri binalarından biri iken 1993 yılında doğalgazın Türkiye’ye gelmesiyle birlikte gazhane işlevini yitiren yapı; 2021 yılında fonksiyon ve isim değiştirip Müze Gazhane adıyla bir kültür-sanat, bilim ve etkinlik alanına dönüştürülerek kapılarını tekrar açtı. 2021 yılında İBB tarafından dönüştürülerek hayata kazandırılan yapı içinde İklim Müzesi, Karikatür Müzesi, bilim merkezi, sergi alanları, tiyatro salonları, kitapçı ve sosyal alanlar bulunuyor. Müze Gazhane’yi bugüne kadar 5 milyona yakın kişi ziyaret etti.

63 anıtsal yapıda restorasyon

İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından olası bir depremde yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya kalan her yıl milyonlarca turistin ziyaret ettiği dünyaca ünlü Yerabatan Sarnıcı da deyim yerindeyse kurtuldu! Koruma Kurulu’nca tüm güçlendirme İBB’nin güçlendirme projesi 60 gün bekletilen Yerebatan Sarnıcı için dünyaya örnek teşkil eden bir restorasyon çalışması yapıldı ve sonunda eski sağlamlığına kavuştu. Yerebatan Sarnıcı, o kadar yoğun ziyaretçi ağırlıyor ki şimdiden restorasyon maliyetini çıkarmış durumda.

Anadolu Hisarı, Kara Surları, Süleymaniye Cami Sıra Dükkanlar (İstanbul Tasarım Müzesi), Baruthane, Casa Botter, Bulgur Palas, Beyoğlu Sineması, Metrohan, Taş Mektep, Feshane (Artİstanbul Feshane), Haliç Tersanesi (İstanbul Sanat ), Çubuklu Silolar (Doğa ve Bilim Müzesi / Dijital Sanatlar Müzesi)  Moda-Beşiktaş-Kadıköy İskeleleri gibi 63 anıtsal yapıda restorasyon çalışmaları yapıldı.

Yenilenen Taksim Sanat ise 19 sergiye ev sahipliği yaparken, İBB iştirak şirketleri KİPTAŞ, İGDAŞ, İstanbul İmar AŞ, İSTAÇ ve İSTON’un birlikte satın aldığı kültür sanat etkinliklerine ev sahipliği yapacak Bulgur Palas’ta ise 135 kişilik kütüphane, sergi salonu, restoran ile seyir terası bulunuyor.

Düzenlemeler son hız devam ediyor

Yedikule Gazhanesi, Müze Gazhane’nin birkaç misli büyüklüğünde bir alan ve İstanbul’un en önemli kültür alanı olacak. Restorasyon ve düzenlemeler ikinci kısımda devam ediyor. Hem Kent Müzesi hem de Kent Belleği Arşivi Yedikule Gazhanesi’ne gelecek.

Antik çağlardan beri süre gelen açık hava tiyatrolarının, iyi görme ve iyi duyma ihtiyaçlarına göre form kazanarak inşa edilmiş bir örneği olan Modern Çağ tiyatrolarından birisi sayılan İstanbul Cemil Topuzlu Açıkhava Tiyatrosu da İBB’nin yoğun çalışmaları sayesinde yeni görünümüne kavuştu.

Yeni 28 müze çalışması

İBB’nin yeni dönemde ise 28 yeni müze çalışması bulunuyor. Bunlardan biri de İstanbul’un giriş kapısı olan Altın Kapı… Tarihe mal olmuş Altın Kapı yeniden düzenlenecek. Diğer bir çalışma ise Bozdoğan Kemeri’nin bir açık hava müzesi gibi düzenlenmesi… Etrafında çok güzel düzenlemeyle, ziyaretçi merkezi ve kemerin üzerinden seyirli yürüyüş alanıyla İstanbul’un cazibe merkezlerinden biri haline gelecek. Feshane’nin ikinci etabı proje ise yeni dönem çalışmaları arasında yer alıyor. Toplam 14 bin 850 metrekare kapalı ve açık alanıyla Feshane, İstanbul’un en büyük kültür merkezi olacak.

Kanal İstanbul’dan kurtarılan eserler

Kanal İstanbul projesinin hayata geçirilmesiyle İstanbul’un kültürel mirasından bazı önemli eserlerde yok olacaktı. Bunların başında ise Yarımburgaz Mağarası ve Azatlı Baruthanesi yer alıyor. İBB, bu iki tarihi eserin şehre yeniden kazandırılması için proje hazırladı ve Koruma Kurulu’na sundu. İBB yeni dönemde Koruma Kurulu’ndan gelecek onayla bu iki tarihi yapı da şehre kazandıracak. Hazırlanan proje kapsamında seyir platformu yapılacak ve İstanbul’un odak noktalarından biri olacak.

Festivaller şehri İstanbul

İstanbul Büyükşehir Belediyesi bünyesinde düzenlenen birçok festival ve etkinlikle şehrin kültür sanat hayatı canlandırıldı. Oda Müziği Festivali’nin yanı sıra Denizcilik Şenlikleri, Kaligrafist Yazı Kültürü Festivali, Barok Müzik Festivali, Sinemada, Adalar’da Caz, Komedi Festivali ve Koro Festivali gibi etkinlikler, İstanbul’a kazandırıldı. Şehir Tiyatroları’nın kapıları özel tiyatrolara açılarak toplamda 62 oyun sergilendi. Ayrıca Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nda bir dans okulu açılarak modern dans eğitimleri verilmeye başlandı.

20 bin etkinlik 14 milyon ziyaretçi

2019’dan bu yana İstanbul’u dünya çapında bir kültür metropolü haline getirmek için çaba harcayan İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Dairesi Başkanlığı, şehirde yaşayan herkesin kültür sanata erişimini sağlamak amacıyla binlerce etkinlik düzenledi. Bu etkinliklerle kültür sanat faaliyetleri 39 ilçeye yayıldı, böylece kültür sanatın sadece birkaç ilçe merkeziyle sınırlı kalmaktan çıkıp kentin her noktasına ulaşmasına olanak tanındı. Özellikle önceki yıllarda temsil edilmemiş sanat türleri artık programlarda yer alarak daha geniş kitlelere ulaşma fırsatı buldu. Düzenlenen 20 bin 176 etkinliğe katılanların sayısı ise toplamda 14,2 milyon kişi oldu.

Çocuklar ve kadınlara öncelikli

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, çocuklar ve kadınlar özelinde de birçok etkinlik düzenledi. Çocuk Hakları Festivali gibi etkinliklerle çocukların kültür sanatla buluşması sağlandı. Dezavantajlı mahallelerde yaşayan çocuklar için Oynaya Oynaya ve Çık Dışarıya Oynayalım gibi etkinlikler düzenlendi. Kadınlar özelinde ise Birleşmiş Milletler Kadına Karşı Şiddetle Mücadele Haftası’na özel etkinlikler düzenlendi.

İBB Kültür Dairesi Başkanlığı’nın düzenlediği ‘Sömestir Şenliği’yle İstanbul’un farklı ilçelerindeki mekanlarda 72 çocuk tiyatrosu, dört çocuk konseri, 82 atölye ve 350 etkinlik olmak üzere toplam 508 aktivite gerçekleştirildi.

Atatürk’ün emaneti

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatıyla 1928 yılında kurulan, 1997’ye kadar faaliyetlerini sürdüren, o tarihten bu yana da kaderine terk edilen Büyükdere Fidanlığı ve Bahçıvanlık Okulu’nu yeniden canlandırdı. Atıl durumundan hak ettiği yeni görünümüne kavuşan Ata mirası Büyükdere Atatürk Fidanlığı; İstanbullulara tertemiz havasıyla yaşam alanı oldu.

Pandemide sanata destek

Pandemi döneminde kültür sanat sektörüne verdiği desteklerle de dikkat çeken İstanbul Büyükşehir Belediyesi, 129’u yetişkin ve 101’i çocuk olmak üzere toplam 230 oyunun ücretsiz olarak seyirciyle buluşmasını sağladı. Ayrıca, pandemi döneminden etkilenmiş tiyatro sektörüne 2 milyon TL destek sunuldu. İstanbul’da 1 Şubat-31 Aralık 2021 tarihleri arasında yaklaşık 4 bin 500 sanatçıya 12 milyon Türk lirasının üzerinde doğrudan ödeme yapıldı. Sanat etkinlikleri dijital ortama taşınarak 15 milyon kişi tarafından takip edildi.

Ayrıca  İBB Yayınları tarafından 132 yeni eser ve 58 müteakip baskı yayımlandı.