Rishi Sunak; “Yapay zekâyı yardımcı pilot gibi düşünün”

İlk küresel “Yapay Zeka Güvenliği Zirvesi” İngiltere’nin ev sahipliğinde dünyadan önemli isimlerin katılımıyla Bletchley Park’ta gerçekleştirildi. Zirvede konuşan İngiltere Başbakanı Rishi Sunak “Yapay zekâyı, birinin işinin yerini alacak bir şeyden çok, yardımcı pilot olarak bakmalıyız. Yapay zekâ, neredeyse herkesin işini daha iyi ve daha hızlı yapmasına yardımcı olabilecek bir araçtır.” dedi. Aralarında ABD, Çin ve AB’nin de bulunduğu 28 ülkeden temsilciler ve şirketler, yapay zeka modellerinin riskleriyle mücadele etmeyi amaçlayan Bletchley Deklarasyonu adını verdikleri bir anlaşmayı imzaladı.

İngiltere, ilk küresel “Yapay Zekâ Güvenliği Zirvesi”ne ev sahipliği yaptı. Zirve, Nazi Almanyası’nın şifrelerinin çözüldüğü ve bilgisayar biliminin kurulduğu yer kabul edilen “Bletchley Park”ta gerçekleştirildi. Dünyanın dört bir yanından çok sayıda hükümet yetkilisi, önde gelen yapay zekâ uzmanları, akademisyenler ve sivil toplum temsilcileri, yapay zekânın risklerini değerlendirmek ve koordineli uluslararası eylem yoluyla bu risklerin azaltılmasını ele almak üzere Milton Keynes kentinde yer alan Bletchley Park’ta bir araya geldi.

Bletchley Park, Alan Turing’in 1926’da yaptığı ilk bilgisayar olan Enigma’nın korunduğu Ulusal Bilgisayar Müzesi (The National Museum of Computing)’ne evsahipliği yapıyor. Bilgisayar biliminin geldiği son nokta olan yapay zekanın güvenliğinin ülke liderler seviyesinde değerlendirildiği Zirve, buna gönderme olarak Bletchley Park’ta düzenlendi.

Başbakan Rishi Sunak’ın evsahipliğindeki zirveye ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de katıldı. Ayrıca, dünyanın önde gelen teknoloji yatırımcısı işinsanları X’den Elon Musk, Open AI’dan Sam Altman ve Meta’dan Nick Clegg’in yanı sıra diğer teknoloji liderleri de toplantıya katıldı. İngiltere Kralı 3. Charles da zirveye, yapay zekanın gelişimini atomun parçalanması ve ateşten yararlanmanın önemiyle karşılaştırdığı bir video konuşmayla katıldı.

“Dünya standartlarında bir eğitim sistemi inşa ediyoruz.”

Zirvenin önemli konuşmacılarından biri de İngiltere Başbakanı Rishi Sunak’dı. Sunak konuşmasında yapay zekânın hızlı gelişimi sonrasındaki endişelere yönelik açıklamalarda bulundu. Sunak, eğitim reformlarının becerileri artıracağı için insanların yapay zekânın istihdam üzerindeki etkisi konusunda endişelenmemesi gerektiğini söyledi. “Benim işim, hükümetin görevi, dünya standartlarında bir eğitim sistemine sahip olduğumuzdan emin olmaktır” diyen Sunak “İnsanların endişelenmesini istemiyorum, çünkü dünya standartlarında bir eğitim sistemi inşa ediyoruz.” şeklinde konuştu. Hükümetin işinin eğitimi geliştirmek olması gerektiğine dikkat çeken Sunak yeni yapay zekâ araçlarının işyerinde yaratabileceği etki konusunda da genelde insanların “endişe” olduğunu kabul ettiğini ancak bunun zaman içinde verimliliği artıracağını söyledi.

Yapay zekâyı işleri hızlandıracak bir araç

Teknolojinin uzun vadede ekonomiyi iyileştireceğini de ifade eden Sunak, yapay zekâ gibi yeni araçların, çalışanların yerini almaktan ziyade, işyerindeki insanlara yardımcı olacak bir “yardımcı pilot” olarak görülmesi gerektiğini sözlerine ekledi. Sunak “Yapay zekâyı, birinin işinin yerini alacak bir şeyden çok, yardımcı pilot olarak bakmalıyız. Yapay zekâ, neredeyse herkesin işini daha iyi ve daha hızlı yapmasına yardımcı olabilecek bir araçtır.” dedi.

Dünyada bir ilk; “Bletchley Deklarasyonu”

Zirvenin önemli sonuçları arasında, aralarında ABD, Çin ve AB’nin de bulunduğu 28 ülkenin liderleri tarafından imzalanan Bletchley Deklarasyonu da yer aldı. Yapay zeka güvenliğine ilişkin imzalanan bu ortak bildiri, hızla gelişen yapay zekâ teknolojilerinin doğasında var olan riskleri kabul etti. Deklarasyon, bu zorlukların ele alınmasında küresel iş birliğine duyulan ihtiyacın kabul edilmesi yönünde kararlı bir adım oldu.

Birleşik Krallık hükümeti, “ortak endişe kaynağı olan yapay zeka güvenlik risklerini” belirlemeyi ve “ülkeler arasında ilgili risk temelli politikalar” oluşturmayı amaçlayan bildiriyi “dünyada bir ilk” olarak nitelendirdi. Ancak, anlaşmaların tam olarak nasıl uygulanacağı belli değil. Birleşik Krallık Bilim, İnovasyon ve Teknolojiden Sorumlu Devlet Bakanı Michelle Donelan, anlaşmanın “dönüm noktası niteliğinde bir başarı” olduğunu ve “bugünkü tartışmaların temelini oluşturduğunu” söyledi.

Fırsatlar ve risklere vurgu

28 ülkenin şmzaladığı gönüllülük belgesi Bletchley Deklerasyonu, yapay zekanın sağladığı fırsatlarla birlikte risklere şu sözlerle dikkat çekti: “Yapay Zeka (AI) muazzam küresel fırsatlar sunuyor: İnsanlığın refahını, barışını ve refahını dönüştürme ve geliştirme potansiyeline sahip. Bunu gerçekleştirmek için yapay zekanın herkesin iyiliği için güvenli, insan odaklı, güvenilir ve sorumlu olacak şekilde tasarlanması, geliştirilmesi, konuşlandırılması ve kullanılması gerektiğini onaylıyoruz. Yapay zeka sistemleri halihazırda konut, istihdam, ulaşım, eğitim, sağlık, erişilebilirlik ve adalet de dahil olmak üzere günlük yaşamın birçok alanında kullanılıyor ve kullanımlarının artması muhtemel. Bu nedenle bunun, yapay zekanın güvenli bir şekilde geliştirilmesi ve yapay zekanın dönüştürücü fırsatlarının ülkelerimizde ve küresel olarak kapsayıcı bir şekilde iyilik ve herkes için kullanılması ihtiyacını harekete geçirmek ve onaylamak için eşsiz bir an olduğunun farkındayız.

Bu fırsatların yanı sıra yapay zeka, günlük yaşamın bu alanları da dahil olmak üzere önemli riskler de teşkil ediyor. Bu amaçla, yapay zeka sistemlerinin mevcut forumlarda ve diğer ilgili girişimlerde potansiyel etkisini incelemeye ve ele almaya yönelik ilgili uluslararası çabaları ve insan haklarının korunması, şeffaflık ve açıklanabilirlik, adalet, hesap verebilirlik, düzenleme, güvenlik, uygun koşulların tanınmasını memnuniyetle karşılıyoruz. İnsan gözetimi, etik, önyargının azaltılması, mahremiyet ve veri koruma konularının ele alınması gerekmektedir. Ayrıca içeriği manipüle etme veya yanıltıcı içerik oluşturma yeteneğinden kaynaklanan öngörülemeyen risk potansiyeline de dikkat çekiyoruz. Bu konuların tümü kritik öneme sahiptir ve bunların ele alınmasının gerekliliğini ve aciliyetini tasdik ederiz.”

Yapay Zekâ Güvenlik Enstitüleri kurulacak

Yayınlanan deklarasyonla başlatılan işbirliğiyle ülkeler, ulusal ve uluslararası düzeyde yapay zekanın yaratabileceği riskleri öncelikli ele alacaklar. Yapay zekanın toplumlar üzerindeki etkisini anlamaya yönelik daha geniş bir küresel yaklaşımla, ortak endişe yaratan yapay zeka güvenlik risklerinin belirlenmesi, bu risklere ilişkin ortak bilimsel ve kanıta dayalı bir anlayış oluşturulması ve AI’nin yetenekler artmaya devam ettikçe bu anlayışın sürdürülmesine odaklanacaklar.

Zirve sırasında ABD Yapay Zeka Güvenliği Enstitüsü’nü kuracağını ve Birleşik Krallık da Alan Turing Enstitüsü’nün bu amaçla görevlendirileceğini açıkladı. Bu enstitüler, gelişmiş yapay zekâ sistemlerinin yarattığı riskleri azaltmanın önemine vurgu yaparak, yapay zekâ güvenliği alanında araştırma ve işbirliğini geliştirmeyi amaçlayacak. Yapay Zeka Güvenliği Zirvesi 2024 yılında yeniden toplanması planlanıyor.